Dân cư sinh sống có tổ chức trên
lãnh thổ Việt Nam xuất hiện tương đối sớm so với trên
thế giới, tuy nhiên việc hình thành nhà nước chuyên chế lại tương đối muộn và là một quá trình tương đối dài.
Nhà nước Xích Quỷ tương truyền hình thành năm
2879 TCN, với vị vua đầu tiên là
Kinh Dương Vương. Tuy nhiên, các thư tịch cổ
Trung Quốc chỉ ra rằng nhà nước chính thức đầu tiên,
Văn Lang, ra đời khoảng đầu
thế kỷ 7 TCN, thời Trang Vương
nhà Đông Chu.Do vấn đề
lịch sử phức tạp, quá trình xâm lăng kéo dài nên các tài liệu cổ về dân số Việt Nam còn lại không nhiều. Dân số của các thời kỳ chỉ có thể xác định ở mức tương đối, không thể xác định chính xác năm nào. Các tư liệu nhân khẩu phần lớn dựa vào các bộ chính sử của các
triều đại và các ghi chép của các giáo sĩ, thương nhân phương Tây. Do
nô tì, tăng ni, đạo sĩ, binh lính không phải nộp thuế nên các thống kê của triều đình thường không liệt kê họ vào các tài liệu nhân khẩu. Trong giai đoạn nội chiến
Nam – Bắc triều và
Trịnh – Nguyễn phân tranh, chính quyền gặp nhiều khó khăn trong việc thống kê dân số nên các số liệu thường phải ước đoán.