Cộng hoà Bờ Biển Ngà / Côte d'Ivoire
Cộng hòa Côte d'Ivoire (phiên âm là
Cốt Đi-voa giống cách phát âm của Côte d'Ivoire trong
tiếng Pháp), trong
tiếng Việt thường được gọi là
Bờ Biển Ngà, là một quốc gia nằm ở
Tây Phi. Bờ Biển Ngà có biên giới giáp với
Liberia,
Guinea,
Mali,
Burkina Faso, và
Ghana về phía tây, bắc, đông, và nằm bên cạnh
Vịnh Guinea về phía nam.
Dân số của Bờ Biển Ngà năm
1998 là 15.366.672 người
[7], năm
2009 là 20.617.068 người.
[1]Trước khi bị người
châu Âu chiếm đóng, Bờ Biển Ngà bao gồm nhiều nước nhỏ như
Gyaaman,
Kong Empire, và
Baoulé. Ngoài ra còn có hai vương quốc của
Người Anyi, đó là Indénié và Sanwi, những quốc gia đã cố gắng duy trì sự
độc lập của mình trong suốt thời kì
Pháp thuộc và kể cả về sau này, khi Bờ Biển Ngà đã giành được độc lập.
[8] Hiệp định 1843-1844 đã buộc Bờ Biển Ngà chấp nhận sự bảo hộ của
Pháp và vào năm 1883, Bờ Biển Ngà trở thành một bộ phận của hệ thống
thuộc địa của
Thực dân Pháp.Bờ Biển Ngà tuyên bố độc lập vào ngày
7 tháng 8 năm
1960. Từ năm 1960 đến 1993, Bờ Biển Ngà được lãnh đạo bởi
Félix Houphouët-Boigny. Trong giai đoạn này, Bờ Biển Ngà vẫn giữ mối liên kết mật thiết về kinh tế với các nước láng giềng
Tây Phi cũng như các nước
châu Âu, đặc biệt là
Pháp. Tuy nhiên, sau giai đoạn lãnh đạo của
Houphouët-Boigny, Bờ Biển Ngà đã trải qua hai cuộc
đảo chính (1999 and 2001) và một cuộc
nội chiến,
[9] bất chấp cuộc bầu cử
[10] và một hiệp định giữa chính phủ mới và nhóm nổi loạn được ký kết mang lại hòa bình cho Bờ Biển Ngà.
[11] Bờ Biển Ngà là nền
cộng hòa hiện thân của sức mạnh hành pháp hoàn toàn nằm trong tay của tổng thống. Thủ đô về mặt pháp lý của Bờ Biển Ngà là
Yamoussoukro và thành phố lớn nhất là thành phố cảng
Abidjan. Bờ Biển Ngà có 19 vùng và 81 tỉnh. Bờ Biển Ngà là thành viên của
Tổ chức Hội nghị Hồi giáo,
Liên minh châu Phi,
Cộng đồng Pháp ngữ,
Liên minh Latin,
Cộng đồng Kinh tế Tây Phi và
Khu vực hòa bình và hợp tác Nam Đại Tây Dương.Ngôn ngữ chính thức là
tiếng Pháp nhưng Bờ Biển Ngà có rất nhiều thổ ngữ bao gồm tiếng
Baoulé, tiếng
Dioula, tiếng
Dan, tiếng
Anyin và tiếng
Cebaara Senufo.
Tôn giáo chính ở Bờ Biển Ngà là
đạo Hồi,
đạo Thiên Chúa và những tôn giáo bản địa khác.Thông qua xuất khẩu
cà phê và
cacao, Bờ Biển Ngà là một nền kinh tế mạnh mẽ ở
Tây Phi trong những năm 60 và 70 thế kỉ XX. Tuy nhiên, trong những năm 1980, Bờ Biển Ngà đã phải trải qua
khủng hoảng kinh tế, khiến cho quốc gia này trở nên rối loạn về chính trị cũng như xã hội. Kinh tế Bờ Biển Ngà trong thế kỉ XXI vẫn chủ yếu giữa vào kinh tế tiểu chủ
nông nghiệp.
[1]